encyklopedia broni
PAŃSTWA (1939-1945):
» Czechosłowacja
» Francja
» Japonia
» Niemcy
» Polska
» Stany Zjednoczone
» Wielka Brytania
» Włochy
» Związek Radziecki
» inne kraje

RODZAJE BRONI I UZBROJENIA:
» broń strzelecka
» artyleria
» wozy bojowe
» samoloty
» okręty
» inne uzbrojenie

ARTYKUŁY I UZUPEŁNIENIA:
» teksty o II wojnie światowej
» muzea, skanseny, pomniki
» galeria zdjęć broni i uzbrojenia

MENU - NAWIGACJA:
» strona główna


Strony: I wojna światowa, kalendarz, katalog monet, portal prywatny, seriale telewizyjne, web 2.0.




Porada: Przy wyższych rozdzielczościach ekranu zastosuj skrót klawiszowy "Ctrl" + "+" (Ctrl i plus) aby powiększyć wyświetlaną stronę. "Ctrl" + "-" (Ctrl i minus) pomniejsza. Aby przywrócić domyślne parametry wyświetlania zastosuj skrót "Ctrl" + "0" (Ctrl i zero).

Ikona

WYCIŚLAK J.L., NORMANDIA 1944

 

II wojna światowa 1939-1945, teksty, artykuły i uzupełnienia

Jan Lucjan Wyciślak: Normandia 1944

Może to chłopcy z Rzeszowa. Cz. I

W dniu 3 maja 1939 r. po ulicy 3 maja w Rzeszowie przeszła defilada wojskowa w której uczestniczyli żołnierze 24 pułku ułanów i 10 pułku strzelców konnych, na zachowanych zdjęciach sztandary obu stacjonujących wokół miasta oddziałów 10 Brygady Kawalerii, maszerują ramię w ramię. Był to ostatni pokojowy przemarsz tych oddziałów bowiem 14 sierpnia skoncentrowana pod Rzeszowem brygada, przeszła w rejon Krakowa rozpoczynając tym nocnym marszem swoją wojenną epopeję. Wkrótce atakujący południowe tereny Polski XXII Korpus Pancerny gen. Ewalda von Kleista dotkliwie odczuł na swojej drodze w rejonie Jordanowa i Rabki jej zaciekłą obronę. 8 września oddziały 10 BK były już w lasach głogowskich pod Rzeszowem, nigdy nie dając się otoczyć. Ostatnie czołgi jakimi dysponował dca bryg. płk. dypl. Stanisław Maczek były to wozy 101 kompanii czołgów rozpoznawczych por. Zdzisława Ziemskiego, a zbliżała się potrzeba obrony Rzeszowa. Zadanie to otrzymał 24 pułk ułanów. W dniach pomiędzy 13 a 19 września oddziały walczyły w okolicach Lwowa. Wycofując się w stronę granicy węgierskiej i przełęczy Tatarów 24 pułk. ułanów miał za plecami już armię czerwoną. Jak pisze dr. Jerzy Majka w swojej książce pt. Brygada płk. Maczka, 10 Brygada Kawalerii była jedyną wielką jednostką Wojska Polskiego, która w całości przetrwała kampanię wrześniową i w sposób zorganizowany przekroczyła granicę państwa, wchodzącego w ciemna noc wieloletniej niewoli. W roku 1940, po przejściu wielu granic, jako 10 Brygada Kawalerii Pancernej toczyła walki we francuskiej Szampanii i nad Loarą. 17 czerwca 1940 r. z braku środków walki i z powodu zdecydowanej przewagi nieprzyjaciela, gdy próba przekroczenia Kanału nie powiodła się, rozformowano oddziały. Żołnierze Brygady pojedynczo i małymi grupkami przedarli się do Anglii.

Czarny bohater

Michael Wittmann bohater formacji SS II wojny światowej był bohaterem całych Niemiec.
Urodzony 22.IV.1914 r. w niemieckim Foyel Tal jako syn rolnika, wstąpił w 1934r ochotniczo do armii niemieckiej. Wkrótce zapragnął oddać się bardziej czarnej ideologii i 1.IX.1936 r. poprosił o przeniesienie do najbardziej elitarnej formacji nazizmu jaką była „Leibstandarte” SS Adolf Hitler. Przyjęto go z numerem SS 311623. Wraz z tą formacją zajmował czeskie Sudety. Ale prawdziwy jednak chrzest wojenny przeszedł 1.września 1939 r. kiedy w oddziale rozpoznawczym pułku „Leibstandarte” w składzie 8 Armii Wehrmahtu przekroczył granicę Polski przez podmokłe tereny pod Bolesławcem nad Prosną, rozpoczynając II wojnę światową. Dowodził działem szturmowym i omal nie stracił życia, gdy samochód pancerny patrolu wyleciał na polskiej minie. Potem Jugosławia i ciężkie walki w Grecji zwłaszcza w „Grupie bojowej Witt” o przełęcz Klidi i przełęcz Klissura, gdzie dcy SS zachęcali do walki własne oddziały obrzucając swoich żołnierzy granatami.

22.czerwca 1941. LSSAH w składzie 1.Grupy Pancernej generała pułkownika Ewalda von Kleista rozpoczął operację „Barbarossa”, atak na ZSRR.10.VII. 1941r przyszedł dla Wittmanna pierwszy wielki sukces. Jego oddział znajdował się w zewnętrznym pierścieniu armii otaczających Kijów na południowy wschód od miasta. Dla miasta szła odsiecz i na stanowiska Wittmanna uderzyła grupa 18 czołgów T-34. Wittmann wyjechał przeciw nim, zniszczył 6 czołgów, reszta zawróciła i uciekła. 12.lipca dostał za to pierwszy Krzyż Żelazny. 19 sierpnia atakując Chersonez przedarł się do portu, gdzie jego działo pancerne zatopiło walczącą na morzu kanonierkę i łódĽ podwodną, a był to pierwszy taki przypadek w II wojnie światowej. 8.września 1941 dostał za to Krzyż Żelazny I klasy. W marcu 1943r przesiadł się na swojego pierwszego Tygrysa. Nadeszło lato 1943r i 4.lipca rozpoczęto pod Kurskiem długo przygotowywaną i odwlekaną „Operację Cytadella”. Wittmann na skrzydle 2 Korpusu Pancernego SS znalazł się nieopodal miejscowości Prohorowka. Tam na jego formację natarła 5 Armia Pancerna Gwardii gen.Pawła Rotmistrowa w ilości 850 czołgów, w tym czasie skrzydłowa 1 Dywizja Pancerna LSSAH dysponowała 350 czołgami różnej klasy. Był dzień 12. lipca 1943r kiedy rozpoczęła się największa bitwa pancerna wszechczasów. Pierwszego dnia bitwy Michael Wittmann zniszczył 8 czołgów, a 5 Armia Pancerna Gwardii straciła ich 450.15. lipca 1943r bitwa dobiegła końca. Armia gen Rotmistrowa przestała praktycznie istnieć tracąc 8oo czołgów. Wittman zakończył tę bitwę niszcząc w niej 30 czołgów 28 dział p panc. i 2 baterie artylerii. Był jeszcze Brusiłów - kolejne 10 czołgów oraz następne pomniejsze zwycięstwa.. Z Michaela Wittmanna zrodził się indywidualny wojownik, który wyjeżdżał przed linie samodzielnie i niszczył broń przeciwnika, a przede wszystkim stanowiska artylerii p panc. Uważano jednak w kręgach wojskowych zazdroszczących wyniku, że podawane ilości zniszczonego sprzętu to wymysł propagandy. W kwietniu 1944r. przeniesiono 1 Dywizję Pancerną LSSAH na odpoczynek do FrancjiWittman miał wtedy na swoim koncie zniszczonych 113 czołgów i wiele innego sprzętu.

Wkrótce nastąpił D-Day i 6.czerwca 1944r. na plażach Normandii wylądowały armie aliantów. Na drodze z plaż „Juno” i „Sword”, gdzie lądowały wojska, znalazło się francuskie miasto Caen i pod nim właśnie rozgorzały walki przypominające swoją zaciętością bitwy prowadzone na terenie ZSRR. Przeciw armii aliantów przerzucono najbitniejsze dywizje pancerne SS.

Villers-Bocage

12 czerwca 1944r słynna brytyjska 7 Dywizja Pancerna, od czasu swoich afrykańskich bojów nazywana „Szczury Pustyni”, ruszyła na południe by przechodząc przez lukę w niemieckiej obronie zająć francuskie miasteczko o dźwięcznej nazwie Villers- Bocage leżące nieopodal Caen. Następnego dnia w godzinach porannych wchodzący w jej skład 4 pancerny pułk County of London Yeomanry przejechał przez miasteczko i zatrzymał się na jego obrzeżu Postanowiono wypić poranną cap of tee. Filiżankę herbaty pitą w całym Zjednoczonym Królestwie bez względu na czas i okoliczności. Cała 7 DP przywieziona do Europy po okresie walk w Afryce, znana była ze swojego specyficznie nonszalanckiego zachowania i znacznego braku dyscypliny. Zatrzymując się na postój nieopodal stanowisk armii niemieckiej, 4pp CLY nie tylko nie rozpoznał jej położenia, ale nie zastosował żadnych taktycznych zabezpieczeń chroniących go przed atakiem z zaskoczenia.

W tym czasie na wzgórzu 213 nad drogą, którą podążał 4pp CLY odpoczywała część 2 kompanii (z SS Pz. Abt. 101) 101 batalionu czołgów dowodzonej przez SS-Obersturmführera Michaela Wittmanna łącznie 3 Tygrysy i Pantera. Wittman niezwłocznie wykorzystał przewagę swojego stanowiska i zaatakował odpoczywających Anglików. Jak zwykle zrobił to indywidualnie. Pierwszy atak trwał kilka minut. Wittman zniszczył w nim 6 średnich czołgów, 3 lekkie i 12 transporterów opancerzonych. W tym czasie z całej kolumny 4pp CLY odpowiedział mu ogniem czołg majora Arthura Carra dcy pułku i czołg adiutanta regimentu kapitana Pata Daysa. Obie maszyny typu Cromwell, zostały zaraz przez Wittmanna zniszczone. Po 2 godzinach, uzupełnieniu amunicji i wezwaniu pomocy pozostałych Tygrysów Wittman ponowił atak. W drugim ataku zniszczył 4 ciężkie czołgi, 12 średnich i 14 transporterów.Pod koniec ataku czołg Wittmana został trafiony z działa ppanc,stracił gąsienicę i załoga czołgu musiała salwować się ucieczką, przeciw niemieckim czołgom wystąpili spieszeni pancerniacy z rozbitego 4pp CLY używając do walki groĽnych Piatów kal. 57mm, którymi zniszczyli oba towarzyszące Wittmanowi Tygrysy. Po bitwie Michael Wittman otrzymał do swojego Krzyża Rycerskiego (nr. 71)z Liśćmi dębu -Miecze, kolejny stopień odznaczenia.

W raporcie w którym wystąpiono dla niego o awans na stopień SS- Hauptsturmführera podano, że na swoim koncie posiada obecnie ziszczone:138 czołgów i 136 transporterów opancerzonych. Był to niewątpliwie najlepszy rezultat II wojny światowej.

Operacje Totalise i Traktabl

1 sierpnia 1944r. na wybrzeżach Normandii wylądował oddziały Korpusów Kanadyjskich, a wraz z nimi polska 1 Dywizja Pancerna dowodzona przez generała Stanisława Maczka, utworzona głównie z żołnierzy10 Brygady Kawalerii Pancernej, posiadająca 293 czołgi różnych typów. 5 sierpnia sztab dywizji odwiedził gen. Montgomery(marszałek od 1. IX.) przygotowując jej dowódców do przeprowadzenia operacji Totalise (Przez Korytarz), mającej na celu wyrąbanie w szeregach 7 armii niemieckiej korytarza potrzebnego do połączenia się armii brytyjskiej z oddziałami armii amerykańskiej pod Falaise. Atak oddziałów polskich otrzymał kryptonim Wesele i miał on zdaniem brytyjskiej generalicji wyważyć zawiasy w Wale Atlantyckim. Operację planowano poprzedzić silnym bombardowaniem lotniczym i artyleryjskim. Kiedy 7 sierpnia 1944r. oddziały 1 Dywizji Pancernej wyszły na pozycje, wymieniając 51 szkocką dywizję piechoty Highlanders, czołowe pozycje zajęły: 24 pułk ułanów, 2 pułk pancerny, a na jego wschodnim skrzydle 10 pułk strzelców konnych. Po stronie nieprzyjaciela naprzeciwko polskich oddziałów znajdowały się:s.SS-Pz. Abt.101, II/SS-Pz.Reg 12, I./SS-Pz.Reg.25 czyli 101 batalion ciężkich czołgów SS z dyw. LSSAH, w którym 2 kompanią dowodził Hauptsturmführer Michael Wittmann, oraz dwa pancerne bataliony z 12 Dywizji Pancernej SS „Hitler Jugend”, ponadto 89 i 272 dywizje piechoty Wehrmachtu, wzmocnione SS Panzerjaeger Abt.12- oddziałami niszczycieli czołgów. Były to najbitniejsze niemieckie jednostki II wojny światowej. Na pole bitwy Wittmann wyjechał w pożyczonym czołgu o numerze bocznym 007 ponieważ jego własnego nie udało się wyprowadzić spod Villers-Bocage Atak w ramach przeprowadzanej operacji Totalise miał być chrztem bojowym polskiej 1DP, która dotychczas nie miała jeszcze żadnego doświadczenia bojowego. Z chwilą zajęcia pozycji na czołowe oddziały dywizji natychmiast zwalił się silny ogień całej niemieckiej artylerii Atak polskich oddziałów rozpoczął się 8 sierpnia o godzinie 13.45. Poprzedziło go planowane bombardowanie lotnicze, wykonane przez 638 bombowców 8 amerykańskiej armii powietrznej, które omyłkowo zrzuciło bomby na tyły wojsk alianckich, niszcząc w znacznej mierze stanowiska kanadyjskiej artylerii i polskiego pułku przeciwlotniczego. Część bomb zrzucono na dalekie tyły niemieckie nie rozbijając zupełnie pierwszych linii nieprzyjaciela.Ponadto dowódcy 1DP ze zdumieniem stwierdzili, że na skrzydłach polskich oddziałów, w czasie ataku, nie będzie żadnych jednostek alianckich, które mogły by osłaniać boki atakującej formacji Do ataku pierwszy ruszył 2 pułk pancerny, wkrótce jednak ugrzązł na przedpolu w silnym ogniu niemieckim tracąc 26 czołgów, które spłonęły wraz załogami. Po nim zaatakował 24 pułk pancerny, atak ten poprzedzało rozpoznanie prowadzone przez wozy 10 pułku strzelców konnych. W czasie ataku część drogi przebyto pokonując szeroki wąwóz, przy wyjeździe z którego plutonowy Wojtynowski zniszczył jedną Panterę i jednego Tygrysa. Bitwa z nastaniem wieczoru przygasła, w 24 pułku ułanów zniszczonych było 14 czołgów.

Kiedy wieczorem zbierano rannych, pole bitwy oświetlały płomienie dopalających się maszyn a pośród nich płonął wrak PzkpfwVI Auf.H Tiger o numerze 007 w którym Michael Witmann zginął wraz z całą załogą, ogółem straty niemieckie wynosiły 13 czołgów 14 dział. 9 sierpnia atak prowadzili Kanadyjczycy tracąc 58 czołgów i dochodząc do obrzeży Falaise.Po nim atakował polski 1 pułk pancerny, którego udana szarża zrolowała całkowicie niemiecką obronę.W tym dniu jednak operację Totalise odwołano, rozpoczynając następną o kryptonimie Tractable (Szaleńcza szarża) w wyniku której udało się zamknąć 7 armię niemiecką w kotle Falaise. Walki likwidujące kocioł trwały jeszcze do 21 sierpnia 1944r., 23 zaś w całej Normandii zamilkły działa, alianci ruszyli na Paryż. Polscy polegli żołnierze spoczęli na cmentarzu w Langannerie w Normandii, Michaela Wittmanna pochowano w miejscowości La Caut. Ostatni nieliczni już żołnierze 1 Dywizji Pancernej żyją jeszcze pośród nas. Pamiętajmy o nich nie tylko z okazji święta Wojska Polskiego czy kolejnych bitewnych rocznic.

Ps. W latach powojennych obowiązywały różne polityczne opcje, które w jedynie właściwy sposób interpretowały historię bitew, określając własny horyzont zwycięstw. Prawom tym podlegała również hipoteza śmierci Wittmanna. Znaczna część badaczy historii do dzisiaj skłonna jest staczać najkrwawsze potyczki ze świadomością, że to ona wie najlepiej, kto w dniu 8.08.1944r. zniszczył Tygrysa o numerze 007.Przede wszystkim nie dopuszczają oni myśli, że mogli to zrobić żołnierze polskiej 1 Dywizji Pancernej, jeszcze nie ostrzelani, którzy pierwszy raz po wielu latach weszli na pole bitwy. Ostatnio przytacza się podobno najprawdziwsze fakty, że zrobiła to przy pomocy jednego Shermana 33 BPanc brytyjskiej 7 Dywizji Pancernej „Szczury Pustyni”(tej z Villers-Bocage). Wg. tej wersji stojący w godzinach dopołudniowych na przedpolu obok drogi N 158, którą miała przebiegać oś natarcia Polaków, Sherman VC Firefly sierżanta Gordona zniszczył w ciągu 20 minut całą 2 kompanię ciężkich czołgów batalionu s.SS Pz.Abt.101dowodzoną przez Wittmanna, łącznie 5 Tygrysów, zanim ta zdołała dotrzeć do Polskich formacji. W polskich oddziałach nikt jednak takiej bitwy na przedpolu nie zauważył.

Jest ponadto wiele innych argumentów aby tę wersję podważyć, ale to już inna historia.

Podzwonne dla Villers-Bocage. Cz. II

Normandia

Trochę bagienny, zakrzaczony, poprzerywany rowami i częstymi uprawami teren Normandii, miejscowi nazywają bocage. Otwarty krajobraz naznaczony był licznymi, powstałymi jeszcze w średniowieczu miastami, a pośród gęstwy polnych zakrzaczeń i skarp wystawały często wieże tamtejszych licznych kościołów. Niektóre z budowli pamiętały jeszcze czasy Wilhelma Zdobywcy, który tereny te zagospodarowywał już w roku 1066,by w 1077r. spocząć w znajdującym się w Caen kościele St.Etienne. Krajobraz ze swoją zabudową przetrwał nawały dziejowe Przetrwał przejazd XIV Korpusu Pancernego gen. Kleista w składzie którego, zmotoryzowany pułk LSSAH Josepha „Seppa” Dietricha przemierzył w dniach od 5 do 18 czerwca 1941r, po zajęciu pobliskiej Dunkierki, całą Normandię. Krajobraz ten przetrwał też budowę, często bombardowanego przez aliantów, Wału Atlantyckiego. Podzwonne dla miasteczek zabrzmiało, kiedy tereny Normandii miały stać się miejscem lądowania wojsk alianckich w czerwcu 1944r.Ofensywa armii, dowodzonych przez generała sir.Bernarda wicehrabiego Visconunt Montgomerego of Alamein, przebiegała na jej brytyjskim odcinku całkowicie niepomyślnie. Na jej osi znalazło się zabytkowe Caen z położonym na południowy zachód od niego małym średniowiecznym Villers-Bocage. Caen było głównym miastem obrony tej części normandzkiego wybrzeża. Brytyjczycy postanowili zdobyć je na drugi dzień po lądowaniu mimo, że walczyły o nie liczne, najbitniejsze dywizje SS i Wehrmahtu. Na losach miasteczka Villers-Bocage zaważył dokonany 13. czerwca 1944r. atak czołgów 2 kompanii 101 batalionu ciężkich czołgów LSSAH. A zwycięstwo odniesione tam nad 4 pancernym pułkiem County of London Yeomary z brytyjskiej 7 DPanc., przez SS-Obersturmfürera Michaela Wittmanna, głęboko wryło się w pamięć gen. Montgomeryego.

Preludium

Niemcy nie zamierzali bronić miasteczka. 2 kompania SS Pz. Abt. 101 stojąca dotąd na lesistych wzgórzach na wschód od miasta osłaniała tylko lewe skrzydło 1 Korpusu Pancernego LSSAH. 4 pp CLY przeszedł rano 12 czerwca, przez wąskie średniowieczne uliczki Villers-Bocage bez problemów. Przypadkowy atak Wittmanna w dniu następnym, nie przyniósł miastu większych zniszczeń. Kiedy 14 czerwca 101 batalion ciężkich czołgów LSSAH wraz z piechotą dywizji „Pancerlehre” próbowały zająć Villers- Bocage (Wittmann chciał odzyskać pozostawiony w mieście swój uszkodzony czołg), z powodzeniem przeciwstawiły się temu oddziały brytyjskiej 7 D Panc.. Jednak mimo odniesionego zwycięstwa, rozkazem gen. Montgomeryego, Brytyjczycy musieli miasto opuścić. W dniu 15.czerwca po wycofaniu się oddziałów, 100 alianckich bombowców zbombardowało miasto. Podawano, że jest to bombardowanie zaporowe. Głównodowodzący siłami alianckimi gen. Montgomery przypomniał sobie kampanię włoską, kiedy to podczas brytyjskiej ofensywy 15.lutego 1944r., na pochodzące z X wieku włoskie miasteczko Cassino, zrzucono 255 ton bomb i 1200 ton amunicji artyleryjskiej. Nalot ponowiono 15.marca 1944r.zrzucając 1100 ton bomb. Po tym nastąpił atak w czasie którego brytyjskie czołgi nie były w stanie pokonać stosów gruzów, w które zostały zamienione włoskie zabytki. Postanowił powtórzyć to w Normandii i zamienić zabytki tej ziemi w zaporowe gruzowiska. Z licznymi wieżami starych kościołów poradzono sobie wcześniej, rozkazano dowódcy alianckiego czołgu, sierżantowi Gariepy niszczyć, stojące na przedpolach ataku strzeliste, jak się wydawało Brytyjczykom służące jedynie do obserwacji, wrogie obiekty. Sierżant, jak sam wspomina -katolik, czynił to z przyjemnością. (Alexander Mc Kee - Caen droga do zwycięstwa). Dowództwo brytyjskie nie brało pod uwagę, że w terenie poruszają się głównie liczne czołgi alianckie, które były znacznie słabsze od czołgów niemieckich, zwłaszcza tych z okresu końca II wojny.Statystyki podają że: MKVIII Cromwell ważył 27 t, a wyprodukowany w ilości 49000szt.amerykański M4A3 Sherman - 34 t. Czołgi niemieckie takie jak: PzKpfw VI Tiger ważył 56, Königstiger- 69,8t, a Pz.Kpfw V Panther - 45,8tony. Tygrysów wyprodukowano dla potrzeb wszystkich frontów II wojny1400 szt, Tygrysów „królewskich” 473 szt., Panther - 6000 szt.(większość była na froncie wschodnim). Zatem gruzowiska miast stanowiły przede wszystkim przeszkodę dla lżejszych czołgów brytyjskich, które w Normandii miały ponadto znaczną ilościową przewagę. Niemiecka broń pancerna przebywała głównie w lasach ze względu na działania alianckiego lotnictwa.

29 czerwca przez Villers-Bocage przejechały niektóre oddziały 9 D Panc. SS „Hohenstaufen” znikając natychmiast w okolicznych lasach.

Ostatni zachód słońca

Dotychczasowe działania lotnictwa nie zadowoliły jednak brytyjskich dowódców.

Doradcy: Premiera Wielkiej Brytanii i naczelnego dowódcy ekspedycyjnych sił powietrznych Leighta- Mallorye'go, któremu podlegało 9000 samolotów wspierających inwazję w Normandii, panowie Lindeman i Zuckerman przygotowali naloty na skalę niespotykaną w dotychczasowej kampanii. Dostali za to później, łącznie z Leight-Mallorym, tytuły szlacheckie.

30 czerwca od strony zachodzącego słońca nadleciały samoloty, a była to jedna z większych alianckich wypraw bombowych. Na nie zajęte przez nikogo, w tym czasie, stare normandzkie miasteczko, spadać zaczęły bomby i spadło ich jeszcze przed zmierzchem 2,5 tys ton. Kiedy ostatnie samoloty wracały po wykonaniu zadania do swoich baz, ich piloci dostrzegali, jak wspominają, stojące obok miasta baterie niemieckiej artylerii ostrzeliwujące przez cały czas nalotu, rejony zajęte przez alianckie wojska. Widzieli jak odpowiadała im artyleria brytyjska. Nie posiadali już bomb by zniszczyć stanowiska niemieckich broni. Niektórzy z nich spostrzegli, że dymy które przykryły Villers- Bocage podczas tego morderczego nalotu miały intensywnie czerwony kolor i obawiano się trujących gazów. Była to jednak rozpylona silnymi wybuchami, stara romańska cegła, z której zrobione było centrum, i która przykryła miasto krwawo czerwonym ceglanym pyłem. Brytyjscy żołnierze spoglądając na skutki nalotu z pobliskiej linii frontu mówili: „zabijają Francuzów by przestraszyć Niemców”. Dowodzący w tym czasie II Korpusem Pancernym SS gen. Bittrich stwierdził tego wieczoru - „bomby nalotu objęły czołowe oddziały 9 D Panc. SS zmierzające ponownie przejść przez miasto i przyniosły mu straty, jednak pozostałe bataliony przeszły po zakończeniu nalotu i osiągnęły rejony zamierzonej koncentracji”. Po zakończeniu akcji wojskowej w czasie wojny, określało się straty i zyski w niej odniesione. Po tym nalocie nikt nie zabrał głosu.

7 lipca 1944 r. równie duża aliancka wyprawa bombowa jak ta z 30 czerwca, zrzuciła na broniące się zaciekle od miesiąca Caen podobną ilość bomb. W mieście otoczonym ze wszystkich stron, znajdowali się jego stali mieszkańcy, nie mający dotąd możliwości ewakuacji. 9 czerwca wojska niemieckie na wskutek: poniesionych strat, ofiar w ludziach i dokonanych zniszczeń poddały miasto.Wycofując się na przedmieścia zachowały pełną zdolność bojową o czym świadczyły dalsze fazy walki w tym terenie, powoli przenoszące się na południe w kierunku Falaise. Kolejne zwycięstwa aliantów pozwoliły zapomnieć o niepowodzeniach brytyjskich oddziałów lądujących w Normandii jak też o klęsce 4 pp CLY z 7 D.Panc. Jednak w dalszym ciągu brytyjscy generałowie, planując operacje Totalize i Traktabl w których udział brała 1 DPanc. dowodzona przez gen. Stanisława Maczka (art. pt. Może to chłopcy z Rzeszowa), nie pamiętali, że pancerne jednostki mogą działać głównie w osłonie piechoty. Przyczyniło się to do częściowego zmarnowania pięknych polskich szarż pancernych z dni 8 i 9 sierpnia 1944r. i opóźnienia okrążenia Falaise.

1 września 1944 r. za zajęcie Normandii, gen. Sir Bernard wicehrabia Viscount Montgomery of Alamein otrzymał stopień marszałka polnego. Pojedyncze ośrodki niemieckiej obrony walczyły tam do końca wojny. Wyzwolenie tych terenów nastąpiło, kiedy zostały przejęte przez wojska Francji co stało się w okresie późniejszym. Nikt nigdy nie oskarżał go o pozbawienie Europy zabytków jej kultury.

Jan Lucjan Wyciślak

Edycja

Wyciślak Jan Lucjan - tekst autorski

Przypisy




© 1998-2024, Jurek
Strona może używać informacji przechowywanych w pikach cookies w celach identyfikacji sesji użytkownika, analizy statystycznej oraz przechowywania informacji o logowaniu i korzystaniu z zastrzeżonych zasobów. Pliki cookies mogą stosować zewnętrzne systemy rekamowe zamieszczone na stronie. Rodzaj informacji przechowywanych w tych plikach możliwy jest do analizy przez ich podgląd w przeglądarce internetowej. Jeżeli zasady funkcjonowania pików tego typu może narazić Twoją prywatność możesz wyłączyć zapisywanie tych plików na dysku w ustawieniach przeglądarki, użyć dodatkowych programów i skryptów blokujących te pliki lub zrezygnować z korzystania z tego serwisu. Sposób podglądu, edycji i usuwania cookies zależny jest od rodzaju przeglądarki - zapoznaj się z funkcjonowaniem tych opcji lub poproś o pomoc twórcę programu.